Boşanma Davası
Boşanma davası, evli çiftlerin, hukuken evliliklerini sonlandırmak için açtıkları davadır. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davası, evlilik birliğinin sona erdirilmesi amacıyla açılır ve mahkeme, bu davada çiftin evliliğini sonlandırıp sonlandırmama konusunda karar verir. Boşanma davası, iki farklı şekilde gerçekleşebilir: Anlaşmalı boşanma ve Çekişmeli boşanma.
1. Anlaşmalı Boşanma
Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma ve boşanma sonrası şartlar (mal paylaşımı, çocukların durumu, nafaka vb.) konusunda karşılıklı anlaşmaya vardığı durumdur. Bu tür davalarda, çiftlerin anlaşmazlık yaşamadıkları ve boşanma şartları üzerinde uzlaştıkları kabul edilir. Anlaşmalı boşanma, genellikle daha hızlı ve stressiz bir süreçtir. Hatta mevcut durumda aynı gün dahi boşanma davası gerçekleşir ve nüfusa bildirim yapılabilir.
- Koşullar: Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması, tarafların anlaşmaya varmış olması ve mahkemede bu anlaşmanın kabul edilmesi gerekir.
- Süreç: Taraflar, boşanma ve diğer konularda (nafaka, mal paylaşımı, çocukların velayeti gibi) anlaşarak bir protokol hazırlarlar. Bu protokol, mahkemeye sunulur ve mahkeme tarafları dinledikten sonra boşanma kararı verir.
2. Çekişmeli Boşanma
Çekişmeli boşanma, tarafların boşanma ya da boşanma şartları konusunda anlaşamadığı ve mahkemeye başvurduğu durumdur. Bu tür davalar, taraflar arasında ciddi anlaşmazlıklar olduğunda ve genellikle mal paylaşımı, çocukların velayeti, nafaka gibi konularda uyuşmazlıklar yaşandığında açılır.
- Koşullar: Çekişmeli boşanma için taraflardan birinin evlilik birliğinin temelden sarsıldığını, diğerinin ise boşanmayı kabul etmediğini ileri sürmesi gerekir. Bu durumda mahkeme, deliller ışığında karar verir.
- Süreç: Çekişmeli boşanma, anlaşmalı boşanmaya göre daha uzun ve karmaşık bir süreçtir. Mahkeme, her iki tarafın da savunmalarını dinler, delilleri değerlendirir ve kararını verir. Eğer taraflar arasında mal paylaşımı, nafaka veya çocukların velayeti gibi konularda anlaşmazlık varsa, mahkeme bu konularda da karar verir.
Çekişmeli Boşanma Davası İçin Gerekli Şartlar
Boşanma davası açmadan önce, başvurulan davanın geçerli bir sebebe dayanması gerekir. İşte boşanma sebeplerinden bazıları:
- Zina: Eşlerden birinin sadakatsizlik yapması.
- Şiddetli Geçimsizlik: Sürekli tartışmalar, birbirine saygısız davranışlar, iletişimsizlik.
- Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması: Evlilikte temel bir güven kaybı ve işlevsizleşme.
- Fiziksel veya Psikolojik Şiddet: Eşlerden birinin diğerine şiddet uygulaması.
- Terörizm veya Suçluluk: Eşin hapis cezasına çarptırılması veya diğer ağır suçlar.
- Terk: Eşlerden birinin evlilik birliğini terk etmesi.
3. Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Adım 1: Avukat Seçimi
Boşanma davası açmadan önce, kendiniz süreci yürütebileceğiniz gibi bir aile avukatıyla görüşmek önemlidir. Bir avukat, dava sürecinde haklarınızı savunabilir, size rehberlik edebilir ve işlemleri hızlandırabilir. Avukat olmadan dava sürecine girmek ileride istenen menfaatlerin gerçekleşmemesi ve maddi kayıplara neden olabilir.
Adım 2: Dava Başvurusu
Boşanma davası, ikametgahınızın bulunduğu yerin Aile Mahkemesi’ne başvurularak açılabilir veyahut son 6 aydır yerleşim yerinizin bulunduğu aile mahkemesinde açılabilir. Başvuru sırasında, dava dilekçesi sunmanız ve gerekli belgeleri ibraz etmeniz gerekir. Dilekçede, boşanma sebebiniz, mal paylaşımı, çocukların velayeti gibi hususlar yer almalıdır.
Adım 3: Mahkeme Süreci
Mahkeme, tarafların dinlenmesini ve gerekli delillerin sunulmasını talep eder. Çekişmeli boşanmalarda, mahkeme kararı, her iki tarafın da delillerine göre şekillenir.
Adım 4: Mahkeme Kararı
Mahkeme, tüm belgeleri ve ifadeleri inceledikten sonra karar verir. Anlaşmalı boşanma durumunda, karar daha hızlı alınabilirken, çekişmeli boşanma davaları daha uzun sürebilir. Mahkeme, tarafların mal paylaşımını, çocukların velayetini, nafaka gibi konuları da değerlendirir.
Boşanma Davasında Nafaka ve Tazminat
Boşanma davası, yalnızca evliliğin sona erdirilmesiyle sonuçlanmaz; boşanma sonrası taraflar arasında nafaka ve tazminat gibi önemli hukuki meseleler de gündeme gelir. Nafaka, eşlerden birinin maddi desteğe ihtiyacı olduğunda sağlanan finansal yardımı ifade ederken; tazminat ise, bir tarafın diğerine uğrattığı manevi veya maddi zararın karşılanması için verilen hukuki bir bedeldir.
Nafaka, boşanma sonrası, maddi olarak daha zor durumda kalan eşin ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla diğer eş tarafından ödenen bir yardımdır. Nafaka, boşanma davalarında çok sık gündeme gelir ve belirli şartlar altında talep edilebilir.
Nafaka Türleri
Boşanma davalarında üç temel nafaka türü vardır:
- Yoksulluk Nafakası: Evlilik birliği sona erdiğinde, maddi olarak zorluk çeken eşe ödenen nafakadır. Bu nafaka, yalnızca boşanmış eş için talep edilebilir ve taraflardan biri, diğerinin yaşam standardını sürdürmeye yetmeyecek durumdaysa, yoksulluk nafakası ödenir.
- Tedbir Nafakası: Boşanma davası açılmadan önce veyahut dava sırasında, davalı tarafın, diğer eşin geçimini sağlayabilmesi için mahkemeye başvurmasıyla alınan nafakadır. Tedbir nafakası, davanın sonuçlanmasını bekleyen eşin geçim sıkıntısı yaşamaması için geçici olarak ödenir.
- Çocuk Nafakası: Evlilikten çocuk doğmuşsa, çocukların bakım ve eğitim masrafları için ödenen nafakadır. Çocuk nafakası, boşanmanın ardından çocuğun velayetini elinde bulunduran eş tarafından talep edilebilir. Çocuk nafakası, çocuğun ihtiyaçlarına göre belirlenir ve sürekli olarak ödenmesi gerekebilir.
Yoksulluk Nafakası Talep Etme Koşulları
Yoksulluk nafakası talep etmek için belirli şartlar gerekir:
- Eşlerden birinin maddi anlamda zor durumda olması, yani diğer eşin geçim sağlama gücüne sahip olması gerekmektedir.
- Yoksulluk nafakası talep eden tarafın, kendi geçimini sağlayamıyor olması önemlidir. Bu durum, işsizlik, düşük gelir veya sağlıksal sorunlar nedeniyle meydana gelebilir.
- Nafaka miktarı, talep eden tarafın yaşam standardı ve diğer eşin ödeme gücüne göre mahkeme tarafından belirlenir.
Nafakanın Süresi
Türk Medeni Kanunu’nda yoksulluk nafakasının süresi belirlenmemiştir. Nafaka alacaklısının evlenmesi halinde nafaka sona erer. Bazı hallerde ise nafakanın kaldırılması sebepleri mevcutsa nafaka yükümlüsü nafakanın kaldırılması davası ile nafakanın ödenmesini sonlandırabilir.
2. Boşanma Davasında Tazminat Nedir?
Tazminat, boşanma davalarında, bir tarafın diğerine psikolojik, fiziksel ya da maddi zarar vermesi durumunda, zarar gören tarafın hakkını tazmin etmek amacıyla ödenen bedeldir. Tazminat iki ana grupta incelenebilir: Manevi tazminat ve Maddi tazminat.
Manevi Tazminat
Manevi tazminat, boşanma sırasında eşin yaşadığı psikolojik ve duygusal zararın karşılanması için talep edilen bir bedeldir. Özellikle, eşe yönelik şiddet, aldatma, aşağılama ya da duygusal istismar gibi durumlarda, zarar gören taraf manevi tazminat talep edebilir. Manevi tazminat, kişinin çektiği acıyı ve sıkıntıyı tazmin etmeyi amaçlar.
- Koşullar: Manevi tazminat talep edebilmek için, boşanmayı haklı kılacak ciddi bir olgu (şiddet, aldatma, psikolojik baskı gibi) bulunmalıdır. Ayrıca, bu durumun bir tarafın ruhsal sağlığını ve moral durumunu olumsuz etkilediği ispat edilmelidir.
Maddi Tazminat
Maddi tazminat, boşanma sırasında eşin diğerine maddi zararlar vermesi durumunda talep edilen bir bedeldir. Genellikle, eşin evliliği sırasında diğer tarafa ait mal ve gelirleri zorla veya kötü niyetle elinde tutması, borç yapması ya da ortak malları zarara uğratması durumunda söz konusu olabilir.
- Koşullar: Maddi tazminat talep etmek için, eşin kasıtlı olarak diğerine zarar vermesi ve bu zararların somut olarak kanıtlanması gerekir. Örneğin, eşin ortak malları kötüye kullanması, önemli bir mal varlığını zarara uğratması gibi durumlarda maddi tazminat talep edilebilir.
Tazminatın Hesaplanması
Tazminat miktarı, zarar gören kişinin uğradığı acı, yaşadığı maddi kayıp ve davanın özelliklerine göre değişir. Mahkeme, her iki tarafın ekonomik durumunu göz önünde bulundurur ve bir değerlendirme yapar. Manevi tazminat için, belirli bir standart yoktur, ancak psikolojik etkiler dikkate alınarak bir bedel belirlenir.
Sonuç
Boşanma süreci, her ne kadar zorlayıcı olsa da, doğru adımlar atıldığında ve profesyonel destek alındığında daha yönetilebilir hale gelir. Hukuki haklarınızı ve çocuklarınızın çıkarlarını koruyarak, bu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatabilirsiniz. Unutmayın, boşanma sonrasında yeni bir başlangıç yapmanız mümkündür, ancak bu sürecin doğru yönetilmesi önemlidir.
Bu tür davalar karmaşık olabilir ve doğru adımların atılması gerekir. Hukuki danışmanlık almak ve uzman bir avukatla çalışmak, tazminat talebinizin başarılı olma ihtimalini artıracaktır.